Bilim: nesnel(objektif) ve düzenlidir.(
sistematiktir) Yasalar koyar nesnel dünyada yasayan insanlar etkileşim
içindedir.
Bilimsel bilgi için bir dizi bilimsel faaliyet gerçekleşir
ve de süreç; gözlem, deney, açıklama, çözümleme, tahminlerde bulunma
k. popper; bilim problemlerle başlar. Problem yoksa bilimde
yoktur.
Max weber; insanların inandıkları değerleri ve
gerçekleştirdikleri eserleri anlama ve açıklama çabası
Siyaset bilimi
Siyaset nedir?
Yönetme, eğitme, yetiştirmek anlamına gelir.
Arapça bir kelime olan siyaset seyis at yetiştiriciliği
anlamına gelir.
Şehirleri ve insanları yönetimi siyaset onların refahını
artırmak için onları yönetme sanatı.
İktidarı ele geçirme
de diye biliriz.
“kimin, neyi, ne zaman, nasıl elde ettiğini” belirleyen bir
faaliyettir.
Osmanlı devletinde siyaset; halka zulmeden görevlilere
verilen ölüm cezaları.
Aristotelese
Amacı ise toplumların bütünlüğünü sağlamak, özel çıkarlara karşı koyarak
insanların “ortak iyiliğini” gerçekleştirmektir.
Siyasettin amacı ise
toplumdan alınan vergilerin(artık değerlerin)paylaşımının kavgasıdır. Yani
bütçeden daha fazla pay almak, faydalanmaktır.
Siyasetin konusu 1948 unesco
sınıflandırması
Devlet yönetimi siyaset
teoremi
İktidar mücadelesi siyaset
kuramları
Otorite yoluyla paylaşmak siyaset güçleri(partiler,
siyasi gruplar, kamuoyu)
ü Siyaseti,
toplumun tümünü ilgilendiren ilişkileri son aşamada meşru zora dayanarak
düzenleyen eylemler bütünü olarak tanımlayabiliriz.
Eski yunanda siyaset;
Platon (Eflatun):
v “devlet”
adlı bir kitabı vardır.
v İdeler
dünyasının varlığına inanıyordu.
v Devleti üçe
ayırır.(idareciler devleti elinde bulunduranlar, savaşçılar, üreticiler üretimi
elinde bulunduran çiftçi ve halk)
Aristoteles
v Platonun
öğrencisidir.
v “Politika”
adlı kitabı vardır.
v İnceleme ve
gözlemlerin sonuçlarını dile getirmiştir.
v Bilmek
(theroin) (mat, fizik)
v Yapmak
(prottein) (ahlak, ekonomi, politika)
v Yaratmak
(poiein) (söz söyleme, mantık)
Modern
dönem öncesinde siyaset anlayışı:
Cicero
Ø De
republica ve De Legibus adlı kitapları var
Ø Eski yunan
düşüncesini geliştirmiştir.
Ø Site devlet
yerine eski Roma’daki Cumhuriyet savunmuştur.
Ø De Republica bir hukuk ve çıkar anlayışıyla
bir araya gelmiş insan topluluğu
St. Augustinius:
Ø Kilise
devlet geçişini övmüştür.
Ø Kadercidir.
Aquinolu Thomaso
v Siyaset
ahlakını sanata geçiş olarak yorumlar.
Modern dönemde siyaset:
N. Machiavelli:
v
“prens” adlı kitabında olması gerekeni değil
olanı inceler.
v
Siyaseti gerçekçi zemine oturtturur.
v
İki tür mücadele olduğuna inanır yasalara uymak
ve zora başvurmak
Montesquieu:
Ø “kanunların
ruhu” adlı kitabında bir ülkede uygulanan kanunların arka planını ortaya
çıkarır.
Ø Olması
gerekenden çok olanla ilgilenir.
Ø Güçler
ayrılığı ilkesini benimser.
Ø Olaylar
arasındaki zorunlu ilişkiyi inceler.
Ø Aynı
yasaların farklı ülkelerde farklı sonuç vermesinin sebeplerini araştırır.
Ø İklim
ve coğrafi özellikler yasalar ve siyasal etkiler üzerinde önemli etkiye sahiptir.
19.yy’da siyaset:
A.Comte:
Ø Sosyolojinin kurucusu
Ø siyaset biliminin de
doğmasına katkı yapmıştır. ( sosyoloji deyimini ilkkez o kullandı )
Ø A.Comte göre sosyoloji 2 bölüme ayrılıyordu.
1 TOPLUMSAL STATİK ; kurulu düzeni
2 TOPLUMSAL DİNAMİK ; düzendeki
değişmeyi
Ø toplumu
teolojik, metafizik, pozitif olarak ayırır.
K. MARX:
ü Liberal
iktisat anlayışını eleştirmiş
ü Toplumsal
gerçekliği açıklamada diyalektik yöntemi benimsemiş.
ü Değişimi
üretim ilişkisiyle açıklamış.
ü Toplumsal
dinamizmi sınıf çatışmasında görür.
ü Toplumsal
ilişkilerin değişimini üretim ilişkilerinin değişimiyle açıklar.
ü Alt-üst
yapı siyaset
ü Siyaset
toplumunda üretim yapısını üst sınıflar belirler.
Tocqueville:
·
“Amerika’da demokrasi” adlı kitabı vardır.
·
Fransız’dır.
·
Sartları eşit hale getirmek ve ayrıcalıkları
kaldırmak.
·
Herkes için her şeyin açık ve ulaşılır olması
·
Demokrasi
·
Yönetilenlerin seçilmesi
·
Amerika’nın demokrasiyi neden liberaldir? benimsemesi
·
Geçmiş tarihin katı yasalar tarafından
yönetilmiş olduğuna, bütün insanlığın aynı çizgiden geçeceğine ve gelecek
olayların önceden belirleneceğine inanmaz. Tarihi ortadan kaldırmaya değil onu
anlaşılır kılmaya çalışır.
M. Weber
·
Alman sosyologdur.
·
İktidar, egemenlik, otorite ve meşruiyet
olgularla ilgilenmiştir.
·
Siyaset kişinin diğer kişiler üzerinde egemenlik
kurmasıdır.
·
Egemenlik ve bir itaat ilişkisi bulunmaktadır.
·
Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin ruhu adlı
eserinde bu iki düşünceyi birleştirmek ister.
·
Geleneksel oto. -karizmatik oto. -hukuki oto.
·
İktidar sadece cebir kullanarak uygulanamaz,
meşruluğunu yönetilenlere kabul ettirmelidir.
Siyasetnameler: İslam devlet yönetim alanında yöneticilere yazılan eleştiri
kitabıdır.
Farabi:
·
Maneviyatçıdır.
·
İdeal düşünür. Eflatuncudur.
·
El- Medinetü’l-Fazıla adlı siyasetnamesi vardır.
·
Şehir sakinlerinin saadete erişmek amacıyla
yardımlaştıkları bir şehir, “fazıl bir şehir olur. Zaten saadete erişmek
maksadıyla kurulan her topluluk ta fazıl bir topluluk sayılır.”
Maverdi
·
Hukukçu
·
Anayasa, kamu hukuku ve siyaset ilişkisini bir araya
toplar.
·
El- Ahkamu’s- Sultaniyye adlı kitabında hilafet, vezirlik, eyalet
işleri, harp komutanlığı, iç isyanlar, adalet işleri, nüfuz işleri vb
görevlerden bahseder.
·
Nasihatül- mulük adlı kitabında devletin genel
yapısını, kurumlarının ve bunların işleyişini ele alır aynı zamanda bu yapının
sağlıklı işleyebilmesi için hükümdara çeşitli öğütler, nasihatler ve
tavsiyelerde bulunur.
Nizamülmülk: ( siyasetname)
Devrin hükümdarına ve devlet
adamlarına nasihat vermekle yetinen ve daha önceki devlet adamlarının başından
geçen olaylara ve tecrübelere yer veren türdeki kitaplardan biridir.
İbn Teymine:
1. çalışma :
iş hayatıyla
işçi- piyasa fiyatları
belirlemesi
ekonomi-siyasal otorite
ilişkisi
2. çalışması:
kamu hukuku alanında bürokrasinin çalışması
kamu maliyeti
emanet –adalet
ibn Haldun:
·
Mukaddime adlı bir kitabı vardır.
·
Aristotelesten etkilenmiştir.
·
Ampirizm ve gelenekçiliği
bağdaştırmaktadır.(doğar-büyür-ölür)(gözleme dayanır.)
·
Asabiyete teoremi ile kan bağı ile bağlı akrabalık
bağlarına ilişkiler sevgi saygı ile sağlar.
·
Bedevilik-hadarilik(derebeylikten daha gelişmiş bir
devlet) duygusal yönetim.
·
Güç devlet yasası
Layihalar: devlet
yöneticilerine sunulan dönemin devlet yapısını, kamu yönetimine ilişkin
sorunlarını ve bu sorunlarına çözüm öneren eserler veya raporlardır.
Siyaset biliminin konusu :
Aristogil yaklaşımında devlet ve
devletle ilgili faaliyetler bütünü şeklinde tanımlanır.
Siyaset biliminin amacı ise
toplumsal gerçekliğin önemli bir bölümünü oluşturan siyasal olgular, örgütler,
olgular ve faaliyetlerin mahiyetini ortaya koymak, bu alandaki ilişkileri
belirlemek, bu ilişkilerin işleyişi ile genel yasalar ortaya koymaktır.
Siyasal iktidar bilim olarak ortaya çıkmakta
ve toplum yapısında meşru zor(cebir) kullanma temeli üzerinde işleyen otorite,
ve iktidar
Siyaset
Bilimi’nin Kapsamı
Siyaset Bilimi’nin kapsamı,
UNESCO’nun 1948 yılında Paris’te düzenlediği bir toplantı da dört temel konu
ile sınırlandırılmıştır:
I. Siyaset Teorisi
A. Siyaset teorisi B. Siyasal düşünceler tarihi
II. Siyasal Kurumlar
A. Anayasa B. Merkezi hükümet C. Bölgesel ve yerel
yönetimler D. Kamu
yönetimi/idare E.
Devletin ekonomik ve toplumsal görevleri F.
Karşılaştırmalı siyasal kurumlar
III. Siyasal Güçler. Toplumsal
Katmanlar
A. Siyasal partiler B.
Siyasal birlikler ve dernekler C.
Vatandaşların devlet ve hükümet yönetimine katılması (Seçimler ve seçim
sistemleri) D. Kamuoyu
IV. Uluslararası İlişkiler
A. Uluslararası siyaset B. Uluslararası örgütlenme ve
kurumlar
C. Uluslararası hukuk
UNESCO’nun bu düzenlemesiyle
kapsamı belirlenmiş olan Siyaset Bilimi hem bağımsız bir disiplin olarak
gelişmiş hem de uluslararası kabul gören bir içeriğe kavuşmuştur. Daha çok
ampirik bir sınıflandırma görüntüsü veren bu tablo, ülkemizde ve dünyada genel kabul
görmüştür. Bu tabloda öne çıkan ana konular siyaset teorisi, siyasal kurumlar,
siyasal güçler ve uluslararası ilişkilerdir.
Yorumlar
Yorum Gönder